ზვიად გამსახურდია – ეროვნება არა აქვს ცხოველს

ინტერვიუ საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტ, ზვიად გამსახურდიასთან:

სახელმწიფო გადატრიალება საქართველოში

როცა სადღაც აფრიკაში ამხობენ მორიგ დიქტატორს, დაახლოებით ბოკასას ტიპისას, კაციჭამიაობაში მხილებულს, დასავლეთის განვითარებული ქვეყნების მთავრობები ამას განიხილავენ, როგორც “ადამიანის ძირითად უფლებათა და თავისუფლების უხეშ დარღვევას” და დიქტატორის საწინააღმდეგოდ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ჯარებს გზავნიან. მაგრამ როცა საქართველოში იარაღის ძალით დაამხეს კანონიერი ხელისუფლება, მსოფლიო საზოგადოებრიობამ ეს ფაქტი შეაფასა, როგორც ქართველი ხალხის თავისუფალი ნების გამოვლინება.

იმის გასარკვევად, თუ რით აიხსნება დასავლური დემოკრატიის ესოდენი გულგრილობა სახელმწიფოს კანონიერი ხელისუფლების ბედისადმი, მივმართეთ თავად საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტს, ზვიად გამსახურდიას.

-მთავრობები, რომელთაც თქვენ დემოკრატიულს უწოდებთ, სინამდვილეში კარგა ხანია განუდგნენ დემოკრატიას. დემოკრატია იქცა ცარიელ სიტყვად, რომელსაც თავის ნებაზე ატრიალებენ დასავლეთის მთავრობათა ამა თუ იმ პოლიტიკური ინტერესების შესანიღბავად. როცა ამ მთავრობებს სურთ გააძლიერონ თავიანთი გალენა და სამხედრო ყოფნა რომელიმე რეგიონში, თავდაპირველად ცდილობენ მოისყიდონ ამ ქვეყნის ხელისფლება და თუ წინააღმდეგობას წააწყდნენ, უბრალოდ, ამხობენ მას. ასეთ შემთხვევაში მათთვის არა აქვს მნიშვნელობა დამხობილი რეჟიმის ხასიათს: დემოკრატიულია იგი, თუ ავტორიტარული. ეს მტაცებლური მიდგომა სხვა ქვეყნებისადმი დღეს საბოლოოდ დამკვიდრდა ნატოს სახელმწიფოებში.

აღსანიშნავია, რომ დასავლეთის ყველაზე მძლავრი სახელმწიფოები უკვე აღარც კი ცდილობენ შენიღბონ თავიანთი ზრახვები და აშკარად და ცინიკურად თრგუნავენ სხვა ხალხთა ნებას. სწორედ, ეს მოხდა საქართველოში.

— ბატონო პრეზიდენტო, რას წარმოადგენენ ეს მსოფლიო ძალები, ესოდენ თავისუფლად რომ ერევიან უცხო სახელმწიფოთა საშინაო საქმეებში?

— კაცობრიობის მტრებს-ამ სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობით: ისინი მიზნად ისახავენ ყველა სხვა ხალხის გენოციდს; პლანეტის მთელი მოსახლეობის ერთი განსაზღვრული ჯგუფის გამოკლებით. ეს ჯგუფი მჭიდროდ არის დაკავშირებული შეერთებულ შტატებსა და ევროპასთან და მთელი ძალით მიილტვის მსოფლიო ბატონობისაკენ. ძოგადად, მე მას ევროამერიკულ იმპერიალიზმს ვუწოდებდი. მთავარ დამკვრელ ძალას მასში წარმოადგენს აშშ. შეიძლება ითქვას, სახელმწიფო გადატრიალება საქართველოში იმართებოდა ოკეანის გაღმიდან. აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის ჯ. ბეიკერის პირადი მონაწილეობით და ბუშის ლოცვა-კურთხევით.

ბეიკერმა პირდაპირ მოუწოდა პუტჩისადმი საქართველოს ბანდიტურ-ოპოზიციურ დაჯგუფებებს (ამერიკაში ჩინებულად იცოდნენ, რომ ოპოზიცია საქართველოში კრიმინალური მაფიისა და ყოფილი პარტოკრატებისაგან შედგებოდა). ბეიკერმა მკაფიოდ მიანიშნა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატები არ უჭერდა მხარს საქართველოში არსებულ რეჟიმს და არაფრით დაეხმარებოდა მას. სცენარი გადატრიალებისა, რომელიც აშშ-მ მოაწყო საქართველოში, ადრე არაერთგზის გამოუყენებია ამ ქვეყანას პლანეტის სხვა რეგიონებში.

— რით ვერ დაიმსახურა თქვენმა ხელისუფლებამ დასავლეთის კეთილგანწყობა?

— ჩვენ მივესწრაფვოდით დამოუკიდებელი პოლიტიკის გატარებას, არ დავემორჩილეთ დასავლური სახელმწიფოების დიქტატს, არ ვიქეცით მათი ინტერესების მსახურად, უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, ჩვენ არ დავუშვით, რომ საქართველო დასავლეთის კოლონიად ქცეულიყო.

დასავლეთს კი მხოლოდ ისეთი ხელისუფლება აძლევდა ხელს, რომელიც უსიტყვოდ აღასრულებდა მის ნებას. ეს იქცა ერთ-ერთ მიზეზად სამხედრო გადატრიალებისა და ხელისუფლებაში ცენტრალური სადაზვერვო სამმართველოს (ცრუ) აგენტისა და ევროამერიკული იმპერიალიზმის პირდაპირი აგენტის მოსვლისა.

მაგრამ დასავლეთის წყრომას ჩვენს მიმართ კიდევ ერთი მიზეზი ჰქონდა. სახელმწიფოს სათავეში მოსულნი, ჩვენ ვესწრაფვოდით ეროვნული კულტურის აღორძინებას, ხალხის შეკავშირებას ეროვნული სულისკვეთებით, რათა მას მთელი სიღრმით გაეცნობიერებინა, რომ გაცილებით ძველი ისტორია აქვს, ვიდრე ბევრ ევროპელ ხალხს… ჩვენი პოლიტიკის ეს ეროვნული ორიენტაცია არ იწვევდა სწორედ საერთოევროპული სახლის მესვეურთა აღტაცებას, რადგან ოფიციალური დასავლეთი (მხედველობაში მაქვს ხელისუფლებანი და არა ხალხები) ებრძვის ყოველგვარ ეროვნულ მოძრაობას. მათი მიზანია, გაანადგურონ ერის ნება საერთოდ და შექმნან ერთიანი მსოფლიო კონგლომერატი, სათავეში-მსოფლიო ხელისუფლებით. ამ მსოფლიო მთავრობამ უნდა განაგოს ქვეყნიერება და დაამყაროს ე.წ. ახალი მსოფლიო წესრიგი. ახალი მსოფლიოს წესრიგის არსია: განადგურება ყველა სახელმწიფოს (ქრისტიანული იქნება ის თუ მუსულმანური, რელიგიას  ისინი არ ანიჭებენ ნმიშვნელობას) დამოუკიდებლობისა, გენოციდი ამ ქვეყნების მოსახლეობისა და საბოლოო დამორჩილება მთელი პლანეტისა.

ძალები, რომელთაც ეკისრება მსოფლიო ხელისუფლების ბატონობის შემზადება, სხვა ქვეყნებს განიხილავენ მხოლოდ რესურსების თვალსაზრისით. მათი მიზანია, ეს ქვეყნები თავიანთი ხალხებით, მთავრობებით, კულტურებითურთ აქციონ უბრალოდ ტერიტორიებად, სადაც მოსახლეობას დატოვებენ მხოლოდ მსოფლიო ელიტისათვის საჭირო რაოდენობით. ამასთან, სრულიად დემორალიზებულს, მზადმყოფს მისი ინტერესების სამსახურისადმი. ამ ზრახვათა განცხორციელებას მხოლოდ ხალხთა ეროვნული თვითშეგნება და ეროვნული სახელმწიფოების შექმნა შეიძლება აღუდგეს წინ. ამიტომ ებრძვის დასავლეთი ეროვნულ მოძრაობებს, ამიტომ ცდილობს ეთნიკური კონფლიქტების გაჩაღებას და ომების პროვოცირებას. მაგალითად, იუგოსლავიაში მიმდინარე ომი მათი ნამოქმედარია. ეს შემთხვევით სტიქიურად აალებული კონფლიქტი კი არ არის, არამედ მიზანმიმართულად გაჩაღებული ომი, რომელშიც უნდა დაიფერფლოს ეროვნული იდეის მატარებელი ხალხი. დღეს დასავლეთს იუგოსლავიის მოდელი დასავლეთიდან გადააქვს კავკასიაში, ხელოვნურად მწვავდება ეროვნებათაშორისი დაძაბულობა. შემდგომში ხან აქ, ხან იქ აფეთქებული ლოკალური კონფლიქტები დასავლეთს მისცემენ საბაბს პირდაპირი სამხედრო ჩარევისათვის გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ძალთა სახით. სულ ახლახან გაკეთდა განცხადება, რომ ნატო ქმნის სწრაფი რეაგირების ძალებს, ასი ათასი კაცის შემადგენლობით, რომელიც ჩაერევა მსოფლიოს ნებისმიერ რეგიონში მიმდინარე მოვლენებში. ფრიად საყურადღებოა, რომ ამასთან დაკავშირებით მოხსენებულ იქნა კავკასია და იუგოსლავია.

— ბატონო პრეზიდენტო, თქვენ განზრახული გქონდათ ისეთი სახელმწიფოს აშენება საქართველოში, რომელიც ორიენტირებული იქნებოდა ეროვნული ინტერესებისაკენ. რა მიგაჩნიათ უმთავრეს პირობად ეროვნული სახელმწიფოს აშენებისათვის?

— პირველ რიგში, აუცილებელია შემუშავება ისეთი მექანიზმისა, რომელიც უზრუნველჰყოფს ქვეყანაში მოსახლე ყველა ეროვნების ურთიერთთანხმობის მიღწევას, ეროვნულ უმცირესობათა უფლების განუხრელ დაცვას.

ამასთან, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ შინაგანი სტაბილურობის მიღწევა შეუძლებელია ძალადობისა და ეროვნულ უმცირესობათა დათრგუნვის გზით. აუცილებელია გადასვლა ერთ სახელმწიფოში ეროვნებათა თანაარსებობის ისეთ ფორმაზე, რომელიც ხელსაყრელი იქნება ყველასათვის, როგორც ეკონომიკის სფეროში, ისე ეროვნული კულტურის შენარჩუნების უსაფრთხოების თვალსაზრისით. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მსოფლიო კოსმოპოლიტური ძალები, რომლებზედაც ვლაპარაკობთ, უსათუოდ შეეცდებიან რომელიმე ეროვნების უკმაყოფილება გამოიყენონ სახელმწიფოს დარღვევისათვის. ეს მათი ნაცადი და ქმედითი ხერხია. თვითგამორკვევის პრინციპი რასაკვირველია, არ უნდა დავიდეს აბსურდამდე; მაგალითად, თუ დღეს რუსეთში ვოლგისპირელმა გერმანელებმა გერმანული სახელმწიფოს შექმნა მოინდომეს, ეს ყოვლად დაუშვებელ მოთხოვნად უნდა შეფასდეს.

— რატომ ქმნიდით მაინც და მაინც ეროვნულ სახელმწიფოს? საერთოდ, რაში სჭირდება ადამიანს ეროვნება, თქვენი თვალსაზრისით?

— სწორედ, ეროვნული თვითსეგნება აქცევს ადამიანს ადამიანად. ეროვნება არა აქვს ცხოველს, სარწმუნოება და ეროვნება ის ძირითადი თვისებებია, რომელნიც ადამიანს სხვა სულიერისაგან განასხვავებენ და მისთვის ამ განმასხვავებელი თვისებების წართმევა უმძიმესი დანაშაულია ადამიანის წინაშე, დასაწყისი მისი, როგორც პიროვნების, დეგრადაციისა. დენაციონალიზაცია წინაპართა და წარსულის უარყოფა, ადამიანის სრული მოკვეთაა ეროვნული ფესვებისაგან. კაცი ადამიანურ აზრს მხოლოდ თავისი ეროვნული კულტურის წიაღში ინარჩუნებს, ამიტომ ადამიანის კულტურა განუყრელად არის დაკავშირებული მის ეროვნებასთან; იგი მშობლიური კულტურის მეშვეობით ეზიარება მსოფლიო ცივილიზაციას. ამდენად დენაციონალიზაცია ადამიანისა და დენაციონალიზაცია ქვეყნისა წყვეტენ მათ კავშირებს დანარჩენ სამყაროსთან და დაუცველს ტოვებენ მსოფლიო მასშტაბით ორგანიზებული კოსმოპოლიტური ძალების წინაშე.

— რა ძალები აღუდგნენ სახელმწიფოს შექმნას თვით საქართველოში?

 

— საქართველოში ინტელიგენციის გარკვეულ ნაწილს ნომენკლატურულს უწოდებენ. კულტურის ეს მოღვაწენი დიდი პრივილეგიებით სარგებლობდნენ საბჭოურ წლებში და ახლაც ახალ პრივილეგიებს გამოდევნებულები მზად არიან ზურგი აქციონ მშრომელი ხალხის ინტერესებს. ამჯერად ისინი ე. შევარდნაძის გარშემო დაირაზმნენ. იგივე ნაწილი ინტელიგენციისა ძალზედ მჭიდროდაა დაკავშირებული ჩრდილოვანი ეკონომიკის სამყაროსთან, მაფიასთან. არსებითად, ჩვენთან, საქართველოში, მათ შორის არც არის რაიმე განსხვავება. ისინი ისე განუყრელად შეზრდიან ერთმანეთს, რომ ერთ პიროვნებაში ხშირად შერწყმულია ინტელიგენტიც და დანაშაულებრივი სამყაროს ავტორიტეტიც. საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლების წლებში წარმოიქმნა მთელი კლასი ასეთი ჰიბრიდებისა. სწორედ, ისინი ჩაუდგნენ სათავეში და განახორციელეს გადატრიალება.

ერთნი საქართველოში მომხდარს ახასიათებენ, როგორც “ბურჟუაზიულ რევოლუციას”, რაც არ შეესაბამება სინამდვილეს; საქართველოში არ არსებობს ბურჟუაზია, არის მხოლოდ მაფია და საქართველოში სწორედ “მაფიოზური რევოლუცია” მოხდა.

— რით აიხსნება დასავლეთის ესოდენ გაზრდილი ინტერესი კავკასიის მიმართ?

 

— ეს რეგიონი ძალზედ მნიშვნელოვანია გეოპოლიტიკური თვალსაზრისით, კავკასიის მფლობელი ფლობს ახლო აღმოსავლეთსაც და აზიასაც. ეს, სხვათაშორის, მუდამ ესმოდათ დასავლეთის ქვეყნებს, რის გამოც ბრძოლა კავკასიისათვის უძველესი დროიდან მიმდინარეობდა მათსა და რუსეთს შორის.

წმინდა სამხედრო თვალსაზრისით კავკასია წარმოადგენს ხიდს დასავლეთსა და აღმოსავლეთს შორის, რომელიც მეტად აუცილებელია ორივე მხარისათვის.

რუსეთიც კავკასიას ოდითგანვე განიხილავდა, როგორც მნიშვნელოვან გეოპოლიტიკურ პლაცდარმს, მაგრამ რუსეთი დღეს სუსტდება და ამიტომ დასავლეთი მიისწრაფვის ხელიდან გამოსტაცოს მას ინიციატივა, თავისი გავლენა გაავრცელოს ამ რეგიონში და ბოლოს და ბოლოს მოახდინოს მისი ოკუპაცია. მაგრამ ეს შეუძლებელია კავკასიის სრული “ბალკანიზაციის” გარეშე. საკმარისია, რუსეთმა სცნოს მთის რესპუბლიკების დამოუკიდებლობა, რომ მათი სახით მყისვე შეიძენს ყველაზე ერთგულ მეგობრებს, რადგან აქ მკაფიოდ განასხვავებენ ელცინსა და რუსეთის სახელმწიფოს, როგორც მფარველს დასავლური ექსპანსიისაგან.

— ბატონო პრეზიდენტო, თავად თქვენ როგორ ეკიდებით რუსეთს?

 

— ძალიან კარგად. ვიმედოვნებ, არც თქვენ აიგივებთ ელცინსა და რუსეთს! მმართველები მოდიან და მიდიან, ქვეყანა კი რჩება. მე მიმაჩნია, რომ როლი, რომელსაც დღეს რუსეთი ასრულებს კავკასიაში, არ შეესაბამება მისსავე ინტერესებს და ოკეანის გაღმიდან აქვს თავსმოხვეული.

ჩემთვის არ არის უცხო პრორუსული განწყობა. მე მუდამ მივესწრაფვოდი მჭიდრო კავშირს რუსეთთან და ვოცნებობდი, საქართველოს ჰყოლოდა ბუნებრივი მოკავშირე ამ თავისი დიდი აღმოსავლელი მეზობლის სახით. მაგრამ ეს არ აძლევდა ხელს დასავლურ სამყაროს და მის მორჩილ ხელისუფლებას რუსეთისა. ისინი განაგრძობენ ეთნიკური კონფლიქტების გაჩაღებას კავკასიაში. შედეგად, ჩვენ ვდგავართ ამ კონფლიქტების დიდ ომში გადაზრდის სავსებით რეალური საფრთხის წინაშე.

მე იმედი მაქვს კონფლიქტებში ჩათრეული ხალების; პირველ რიგში, რუსი ხალხის საღი აზრისა და გონიერებისა. ვიმედოვნებ, იგი შეიგნებს, თუ ვინ და რა ინტერესების კარნახით უბიძგებს რუს ჯარისკაცებს ახალი კავკასიური ომის უფსკრულსაკენ. ამ ომში ვერც ერთი მხარე ვერ იქნება გამარჯვებული. მხოლოდ დასავლეთი მოითბობს ხელს ახალი ომის ალზე.

მე მწამს ხალხთა სიბრძნისა. ეს არის უკანასკნელი, რამაც უნდა გვიხსნას კატასტროფისაგან.

“ნაროდნაია პრავდა”
1992 წელი
სანკტ-პეტერბურგი

ზვიად გამსახურდია – გამოცხადების, სამების და სამოთხიდან გამოძევების შესახებ

ლექციიდან “სამყაროს ევოლუცია, ანუ კაცობრიობის სულიერი ბიოგრაფია”

ადამიანის მიღწევები მეცნიერებაში, ხელოვნებაში და, საერთოდ, ყოველგვარი მიღწევა კაცობრიობისა, შედეგია ადამიანის გონების მოღვაწეობისა, მაგრამ გონების გარდა ადამიანს აქვს უნარი, რომელიც ამ გონებაზე მაღლა დგას და ეს უნარი არის, კერძოდ, ნათელხილვის ანუ ინტუიციის უნარი. გონების მოღვაწეობას ემყარება მეცნიერული შემეცნება გარემო სამყაროსი, ფილოსოფიური შემეცნება, ხოლო რელიგია ემყარება გამოცხადებას. გამოცხადება არის ადამიანის სულის უნარი, რომელიც გონებაზე მაღლა დგას. იგი უცხადებს ადამიანს ისეთ სამყაროს, რომელსაც გონება ვერ სწვდება. გონება სწვდება მხოლოდ მატერიალურ სამყაროს დროისა და სივრცის ფარგლებში მოცემულს, ამ სამგანზომილებიან სამყაროს, რომელშიც ჩვენ ვცხოვრობთ. გონება იაზრებს და ქმნის კატეგორიებს ამ სამყაროს შესამეცნებლად და მხოლოდ თავისი კრიტერიუმებით უდგება მას, ხოლო გამოცხადებით მიღებული ცოდნა გონების მიერ ყოველთვის ვერ შეიმეცნება და ვერ გაანალიზდება, იმიტომ რომ ეს უფრო მაღალი უნარია ადამიანში და ის უცხადებს უფრო მაღალ სამყაროს, ვიდრე გონებით შიძლება შემეცნება. კერძოდ, იგი გვიცხადებს ღვთის სამყაროს, თვითონ ღმერთს და რაც ღმერთთან არის დაკავშირებული, ე.ი. ღმერთი ადამიანს გონებით ვერ ეძლება, რადგან ის გონება, რომელიც მას აქვს, მხოლოდ და მხოლოდ ხილული სამყაროს შემეცნებისათვის არის მომზადებული. ადამიანის გონებრივი უნარი ვერ სწვდება უფრო მეტს–მრავალგანზომილებიან აბსოლუტურ სამყაროს. დიდმა გერმანელმა ფილოსოფოსმა, კანტმა დაამტკიცა, რომ გონებით შეიმეცნება მხოლოდ ის სამყარო, რომელიც მოცემულია ჩვენთვის, როგორც ხილული სინამდვილე, ხოლო ღვთის სამყაროს, კანტისავე გამოთქმით, გონება ვერ სწვდება და ვერც ასაბუთებს. მხოლოდ გონებისმიერი მტკიცებებით ღვთის არსებობის დასაბუთება შეუძლებელია. გონებით შეიძლება დაამტკიცო ღვთის არსებობა და ასევე, გონებით შეიძლება უარყო ღვთის არსებობა ე.ი. გონება ერთმანეთის გამომრიცხავ მონაცემებს იძლევა ღმერთის შესახებ. იგი თანაბრად ამტკიცებს და უარყოფს კიდეც ღვთის არსებობას. ხოლო რაც შეეხება გამოცხადებას, გამოცხადებით ხდება მიღება ცოდნისა, ან ინფორმაციისა ღვთის შესახებ, ღვთაებრივი სამყაროს შესახებ, რომელიც ამ ემპირიულ სამყაროზე მაღლა დგას. აი, ამ ემპირიულ სამყაროზე მაღლა მდგომი არსება, რომელსაც ფილოსოფია უწოდებს აბსოლუტს, ხოლო რელიგია–ღმერთს, ვერაფრით ვერ გაიაზრება ჩვენს მიერ, ჩვენი ინტელექტის მიერ, გონების მიერ. ამის გამო რელიგიის წყარო და დასაყრდენი არის გამოცხადება, ე.ი. ადამიანის სულიერი სამყარო და ღმერთი. ღმერთი თავის გამოცხადებას აძლევს ადამიანს არა გონებაში, არამედ მის ნათელმხილველურ უნარში, ე.ი. ღმერთი ადამიანს ეძლევა, როგორც გამოცხადება და არა როგორც ლოგიკური და ფილოსოფიური სისტემა.

გამოცხადებაზე დაყრდნობილია მისტიკა, თეოსოფია, ხოლო თეოლოგია დაყრდნობილია გონებისმიერ უნარზე. თეოლოგია არის ისეთი მეცნიერება, რომელიც აზროვნებით ცდილობს ღვთის არსებობის დასაბუთებას. თეოლოგია ორგვარია–რაციონალური, ე.ი. დოგმატური და ირაციონალური თეოლოგია, ანუ მისტიკური თეოლოგია. დოგმატიკოსი თეოლოგი ღვთის არსებობას გონებისმიერი მსჯელობით, ლოგიკით ასაბუთებს, ხოლო მისტიკოსი არის ადამიანი, რომელიც ღვთის არსებობას ნათელხილვით ჭვრეტს. ეს ორი მიმდინარეობა ყოველთვის იყო წყარო ჭეშმარიტი რელიგიისა, თეოლოგიისა. ეს იმას ნიშნავს, რომ რელიგიაში გონების მომენტი არ არის გამორიცხული, ე.ი. რელიგია გონებას მოკლებული რამ კი არ არის, უბრალოდ, გონებას რელიგიაში არა აქვს პრიორიტეტი, ის უპირატესობას, მთავარ როლს გამოცხადებას ანიჭებს, ხოლო გონება არის მაკონტროლებელი ყოველივე ამისა, რასაც იძლევა გამოცხადება.

ყოველი დიდი რელიგიის ფუძემდებლები რელიგიურ ჭეშმარიტებებს ჭვრეტდნენ გამოცხადებით, ისინი გონებისმიერი მსჯელობებით (ტვინის ჭყლეტით) კი არ მიდიოდნენ ღვთის არსებობის უდავობამდე, არამედ გამოცხადებით, ნათელხილვით ჭვრეტდნენ ღმერთს.

* * *

… მამა შეუმეცნებელი საწყისია ყველაფრისა. ძე არის იგივე მამა ყოფიერებაში, ქმედებაში, ხოლო სულიწმინდა არის ის, რაც აძლევს ყოფიერებას სიწმინდეს, რაც განწმენდს ყოფიერებას და აძლევს სიბრძნეს, თრგუნავს და ამარცხებს ყოველგვარ უარყოფითს. აი, ეს არის ქრისტიანული სამება. ფაქტობრივად, აქაც ერთი და იგივე ღმერთია, რომელიც სამ სხვა და სხვა ასპექტში გვევლინება: მამის, ძის და სულიწმინდის ასპექტში. ამას ჰქვია ღმერთი სამი ჰიპოსტასი. სამება არ ნიშნავს რიცხობრივად სამობას, სამ სხვა და სხვა საგანს, არამედ ნიშნავს გვამოვნებას, ანუ თვისობრივად სამს, ე.ი. ღმერთი რიცხობრივად კი არ არის სამი, არამედ თვისობრივად არის სამი , სამგვარია მისი გამოვლინება, თორემ არსებით ის ერთია (უნდა განვასხვავოთ არითმეტიკული სამება და რელიგიური სამება).
ახლა ვნახოთ, თუ როგორ არის ქრისტიანულ ღვთისმეტყველებაში მოცემული სამების არსი. მაქსიმე აღმსაარებელი არის ის ღვთისმეტყველი, რომელმაც ჩამოაყალიბა მართლმადიდებლური აღმსარებლობა, ანუ სარწმუნოებრივი კრედო, ჩამოაყალიბა ძირითადი დებულებები და მოგვცა, როგორც თეოლოგიური სისტემა. მას აქვს სამების ასეთი განსაზღვრება: “მწამს ერთი ღმერთი, მამა უშობელი, ერთი ძე და სიტყვა ღმრთისა მამისაგან შობილი და ერთი სულიწმინდა, მამისაგან გამომავალი”. მამა უშობელი ნიშნავს, რომ მამა არის ისეთი საწყისი, რომელსაც თავად საწყისი არა აქვს. ძე არის ისეთი საწყისი, რომელსაც საწყისად მამა აქვს, მაგრამ ეს გარეგნულად, ფიგურალურად, არსით კი არა, არამედ ჩვენი შემეცნებისათვის გასაგებად. ღმერთი შემოქმედებაში არის ძე, მამის მიერ დაბადებული ჩვენთვის, ამ გაგების ის არის შობილი და არა ქმნილი. ქმნილი ჰქვია არარაობისაგან შექმნილს. რადგან ძე მუდამ არსებობდა, ღმერთი მუდამ არსებობდა, ამიტომ ის არის მამისაგან შობილი. “…სამგვამოვნება გაყოფილი რიცხვით, გვამოვნების თვითებით და განუყოფელი ღვთაებით…”-თეოლოგიური ტერმინოლოგია ზოგჯერ ისეთია, რომ გარეგნულად ლოგიკას ეწინააღმდეგება, რადგან როგორც უკვე ვთქვით, ლოგიკა ამქვეყნიურ, მიწიერ სამყაროზე გვესაუბრება, ხოლო თეოლოგია გვესაუბრება ღვთაებრივ სამყაროზე, რომელზედაც საუბარი რთულია ჩვენი ლოგიკური კატეგორიებით. ამიტომ, ლოგიკა ირღვევა და ერთმანეთის გამომრიცხავი, ერთმანეთის საწინააღმდეგო ცნებებით ხდება ამის გადმოცემა. “… სამება, ღვთის სამპიროვნება, განიყოფებიან განუყოფლად და შეიერთებიან შეურევნელად. ამადაც ვიტყვით ღვთაების ერთარსებას, ერთბუნებას და სამგვამოვნებას, რამეთუ სამთავეს საერთო აქვს ღვთაება და საღმრთო ბუნება. თითოეულის თვითება შეუცვალებელია, მამისა მამობა უშობელი, ძისა ძეობა შობილი და სულიწმინდისა გამოსვლა. ვინაიდან არც მამა შეიცვალება ძედ, ანუ სულად, არც ძე–მამად, ანუ სულად, არც სულიწმინდა მამად, ანუ ძედ. ღმრთად ვაღიარებ თვითეულს”. მართალია, ძე შობილია მამისაგან, მაგრამ ძე ნაკლები კი არ არის მამაზე, ერთი და იგივეა, ღვთაება ერთი და იგივეა, დონე ერთი და იგივეა. ე.ი. თქმა იმისა, რომ მამა უფრო დიდია, ძე უფრო პატარა, არ შეიძლება. იყვნენ ერეტიკოსები, რომლებიც ამტკიცებდნენ, რომ მამა უფრო დიდია, ძე უფრო პატარა და დაქვემდებარებულია მამაზე, სულიწმინდა კი–უმნიშვნელო ღმერთი. ამაზე იყო დავა და მთელი რიგი სექტები გამოეყვო მართლმადიდებლობას. ერთ–ერთი ასეთი სექტა იყო რუსების სექტა “დუხობორები”-სულიწმინდასთან მებრძოლები. მათი აზრით, სულიწმინდა არ იყო ღმერთი. ამის შესახებ ბასილი დიდმა დაწერა სპეციალური ტრაქტატი, სადაც ამტკიცებს, რომ სულიწმინდა ისეთივე ღმერთია, როგორიც მამა და ძე. სულიწმინდის ღვთაების უარმყოფელებს არ ესმოდათ, თუ როგორ შეიძლებოდა ყოფილიყო სამი თანაბარი, ერთმანეთისაგან არაფრით გამორჩეული, თან გარჩეული. ადამიანური ლოგიკა ამას ვერ აცნობიერებდა, სექტები ხშირად იმიტომ წარმოიშვნენ, რომ ლოგიკით ვერ აცნობირებდნენ გამოცხადების ჭეშმარიტებებს, რომელიც უფრო მაღლა დგას ლოგიკაზე, გონებაზე. უნდოდათ ყველაფრის რაციონალიზირება, გონებით გადმოცემა. ამის გააზრებას რომ ვერ ახერხებდნენ, მაშინ ქმნიდნენ თავიანთ რელიგიურ სისტემებს და უპირისპირდებოდნენ ჭეშმარიტ მართლმადიდებლობას და გამოცხადებას.

ე.ი. სრული ღმერთია მამა, სრული ღმერთია ძე და სრული ღმერთია სულიწმინდა. “არამედ არა სამი ღმერთი, რამეთუ ერთია ღმერთი და ერთია ღვთაება სამი თანაარსი გვამით”, არსით ერთი, მაგრამ გვამებით, ან გვარებით სხვა და სხვა. ამაზე ამბობს რუსთაველი პროლოგში: “ვთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გვართა ზენათა”. აქ ლაპარაკია ზენა გვარებზე. ყველაზე ზენა გვარი არის სწორედ ეს სამი გვარი, რუსულად “ვიდ”, ლათინურად” გენუს”.

“… ესენი არც ბუნებით განიყოფებიან, არც ადგილით, რამეთუ სადაც არის მამა, იქვეა ძეც და სულიწმინდაც, სადაც არის ძე, იქვეა მამაც და სულიწმინდაც და სადაც არის სულიწმინდა, იქვეა მამაც და ძეც…” ეს არის მთავარი. “…თაყვანს ვცემ სამებას ერთარსებით და ერთარსებას სამებით. ერთარსებას სამგვამოვანს, სამებას ერთარსებას, თანადაუსაბამოს, თანასწორს ძლიერებით და პატივით…”-აქ თანადაუსაბამო ნიშნავს იმას, რომ თითოეული მათგანი არის დაუსაბამო, შეუქმნელი, უსაწყისო. ე.ი. არ შეიძლება ითქვას, რომ იყო დრო, როდესაც ძე არ იყო, ან იყო დრო, როდესაც სულიწმინდა არ იყო. ძე ყოველთვის იყო, მამა თავისთავად, სულიწმინდაც ყოველთვის იყო. ამას ნიშნავს თითოეულის დაუსაბამობა იმიტომ, რომ თანაარსნი არიან-”… გაღიარებ ერთღვთაებას წმინდისა სამებისა, ერთარსებას, ერთბუნებას, ერთძალას, ერთხელმწიფებას, ერთუფლებიანობას, ერთმეუფებას, დაუსრულებელს დაუსაბამოისას, დაუბადებელს, გარეშემოუწერელს, მიუგონებელს…”. გარეშემოუწერელი ნიშნავს უსაზღვროს, საზღვარდაუდებელს. მოუგონებელი ნიშნავს გონებით მიუწვდომელს. შემდეგ მაქსიმე აღმსაარებელი ამბობს-”…ცისა და ქვეყნისა და ზღვისა და ყოველთა ხილულთა და უხილავთა არაარსისაგან არსად მიმყვანებელსა, შემოქმედსა და დამბადებელსა, რომელმაც დაბადა თავდაპირველად ზეცისა ძალნი და მხედრობანი ბევრეულნი აურაცხელნი. სიტყვითა დაბადა და სულითა წმინდითა სრულ ჰქმნა…”-ყველა სხვა რელიგიაში, გარდა ქრისტიანობისა, ღმერთი, აბსოლუტი კი არ ბადებს, კი არ ქმნის არარაობისაგან, არამედ უკვე არსებულს აძლევს სახეს. ასეთი არის პლატონის ღმერთი, ნეოპლატონიკოსების ღმერთი, ყელა ნებისმიერი რელიგიის ღმერთი. ძველ ბერძნულ რელიგიებში უკვე არსებული ქაოსის მომწესრიგებელნი არიან ღმერთები: კრონოსი, ზევსი და სხვ. ხოლო რაც შეეხება ბიბლიასა და ქრისტიანობას, აქ უკვე არარაობიდან, არაარსიდან არსად ბადებს ღმერთი ყველაფერს და მათ შორის პირველად ბადებს ზეციურ მხედრობას, ანგელოზთა, მთავარანგელოზთა და საერთოდ, ზეციურ იერარქიებს, შემდეგ–ხილულ სამყაროს.

განვიხილოთ შემდეგი ფრაზა: “სიტყვითა დაბადა და სულიწმინდითა სრულ ჰქმნა…” – ღმერთის მეორე ჰიპოსტასს – ძეს თოლოგიაში აქვს მეორე სახელი – “სიტყვა” იმიტომ, რომ სიტყვა არის ისეთი რამ, რაც შეიცავს მნიშვნელობას, აზრს. როგორც არიან ერთმანეთთან დაკავშირებული სიტყვა და აზრი, ე.ი. ადამიანს ჯერ ებადება აზრი და ამ აზრს იტყვის სიტყვით, ასეთივე კავშირია ღმერთის პირველ და მეორე ჰიპოსტასებს შორის. სამყაროში სიმბოლურად მამა არის აზრი და ძე არის სიტყვა. ღვთის აზრი არის მამა, ღვთის სიტყვა არის ძე. ხატოვნად შეიძლება ითქვას, რომ ღმერთს მოუვიდა აზრად ეს სამყარო და თქვა ეს სამყარო.

ფიზიკაშიც ცნობილია, რომ სამყაროში ყველაფერს საფუძვლად უდევს რხევა, ე.ი. სიტყვა, ბგერათა სისტემა. რომ წარმოვიდგინოთ კოსმოსი, ეს არის სიბრძნეც, აზრიც, ოღონდ უკვე გამოთქმული, უკვე ქცეული სამყაროს ფიზიკურ საფუძვლად. ამიტომ არის ნათქვამი “სიტყვით დაბადა”. აგრეთვე ძის მეორე სახელი არის “ძალი”, “ძალი ღვთისა” იმიტომ, რომ ეს ღვთის ძალაზე არის დაფუძნებული – “ძალით დაბადა”.

სულიწმინდა არის ის, რომელიც ამ დაბადებულ სამყაროს – უშველებელ მასას, კოსმოსს აძლევს სრულყოფას, სრულქმნილებას და ინდივიდუალურობას. როგორც ყველა ადამიანს აქვს თავისი სული, ასევე სამყაროს, კოსმოსს აქვს ერთი სული. ეს სული არის ღმერთი. ეს სული არის სულიწმინდა, რომელიც სრულყოფს მთელ კოსმოსს და განწმენდს სამყაროს.

ე.ი. ღმერთი გვევლინება სამი ასპექტით: როგორც აზრი – მამა, როგორც სიტყვა – ძე, ყველაფრის საფუძველი და როგორც სული, როგორც ინდივიდუალობა, მეობა ყველასი. აი, ეს არის სამება, სამი ასპექტი ღმერთისა. ამიტომ ლოცვაში არის ასეთი გამოთქმა: – “… სულითა წმინდითა ყოველი სული ცხოველ იქმნების და სიწმინდით ამაღლდების და განბრწყინდების სამებისა მიერ ერთარსებისა ღვთივმშვენიერად და საიდუმლოდ” ე.ი. ყოველი სული გაცოცხლდება სულიწმინდის ძალით, მისივე ძალით განიწმინდება. სულიწმინდა არის სულიერი მრავლობითობა, მამა და ძე არის სულიერი მხოლობითობა, ჯერ იყო ღმერთის ერთი ჰიპოსტასი, შემდეგ გამოვლინდა მეორე ჰიპოსტასი – გაორდა. სულიწმინდაში უკვე მრავალი გახდა. ასე არის წარმოდგენილი.

“… შემდეგ თქვა, თქვა და შეიქმნა ცა და ქვეყანა. ზღვა და ყოველივე, რაც არს მას შინა…”. ბიბლიაშიც მოცემულია: “და სთქვა ღმერთმან: იქმენინ ნათელი”. ესეც იმიტომ არის, რომ სამყაროში ყველაფერს საფუძვლად უდევს რხევა. დღევანდელი ფიზიკა ძალიან ახლოს მიდის ბიბლიასთან. ფიზიკამ დაადასტურა იგივე ჭეშმარიტებები, რაც ნათქვამია ბიბლიაში, კერძოდ ის, რომ სამყაროს საფუძველია რხევა. სამყაროს საფუძველი არის იდეა. თავდაპირველად სამყაროს იდეური პლანი არსებობდა, შემდეგ შეიქმნა მატერიალური პლანი ე.ი. რხევა, მუსიკა, რიცხვი. შეიძლება ითქვას, ღვთაებრივი მუსიკა არის სამყაროს საფუძველი, რომელსაც ძველ საბერძნეთში პითაგორელები სფეროთა ჰარმონიას უწოდებდნენ. ამით თანამედროვე ფიზიკა მივიდა პითაგორელებამდე, პლატონამდე, უარყო ყოველგვარი მატერიალიზმი, ათეიზმი და ამბობს, რომ მათი მოსაზრება სწორი იყო – სამყაროს საფუძველია რხევა, რიცხვი, მუსიკა, ეს არის რეალობა, ხოლო მატერია არ არის რეალობა, მატერია – ეს არის დროებითი არსებობა, ყველაფერი ამის გარეგანი მხარე. აი, ეს ყველაფერი ბიბლიაში არის მოცემული. კოსმოგონია ბიბლიისა იგივეა, რაც დღევანდელი ფიზიკისა და ასტრონომიის კოსმოგონია.

* * *

ასე შეიქმნა სამყარო: “…ბოლოს დაბადა კაცი ხატად თვისა და მსგავსად, თვითმფლობელად, თვისითა ნებითა მოარულად და გამომრჩევლად კეთილისა და ბოროტისა და დაადგინა იგი სამოთხესა განცხრომისასა…” ე.ი. ღმერთმა ჯერ შექმნა ზეციური იერარქიები, ანგელოზთა და მთავარანგელოზთა სამყარო, შემდეგ მატერიალური სამყარო, ანუ ხილული კოსმოსი, შემდეგ შექმნა კაცი “ხატად თვისა”. იმიტომ, რომ როგორც ღმერთია თავისუფალი და თავისი ნებით მოარული, თვითმფლობელი, ისეთი შექმნა კაცი, გამომრჩეველი კეთილისა და ბოროტისა, ე.ი. ამდენად, ღვთის ხატი არის კაცი. ასევე, გარეგნულადაც: ამერიკელმა ასტრონომებმა შეისწავლეს კოსმოსის აგებულება და გადაიღეს ჩვენი მეზობელი გალაქტიკა უდიდესი რადიოტელესკოპით. გარეგნული ფორმით მთელი ეს გალაქტიკა მსგავსია მოხუცი კაცის თმიანი და წვერიანი თავისა. არსებობს ეს საკმაოდ გავრცელებული ფოტო. ესეც იმაზე მეტყველებს, რომ რელიგიური ჭეშმარიტებები უახლოვდება ასტრონომიულს. “ხატად თვისა”, ე.ი. პირდაპირი ფიზიკური გაგებით ადამიანი არის ხატი ღვთაებისა და კოსმოსიც არის ხატი ღვთაებისა.

“…და დაადგინა სამოთხესა განცხრომისასა”. სიტყვა სამოთხე აქ ნახმარი არის შედარებით, გადატანით, რაც ძველქართულად ნიშნავს ბაღს, წალკოტს. ე.ი. დაადგინა კაცი ისეთ სამყაროში, სადაც არის მარტო განცხრომა, ნეტარება, ე.ი. სულიერ სამყაროში. მატერიალური სამყარო მაშინ არ არსებობდა. ამიტომ არის გადატანით, ალეგორიულად ნათქვამი ბაღის სახით, რომ გადმოსცენ ღვთაებრივი ყოფის მდგომარეობა, სადაც არ იყო ბოროტება, არ იყო სიკვდილი. იყო მარტო განცხრომა, ნეტარება.

“… ხოლო შურითა ეშმაკისათა შეცდა იგი და ღვთის მიერ მოცემული მცნება ნებსით დაარღვია. გამოვიდა იმ დიდებისაგან, სამოთხის საშობელისაგან, თანამდებ სიკვდილისა შეიქმნა და დაემორჩილა განდგომილ მტერს…”

როდესაც კაცი დაადგინა განცხრომის სამყაროში, კაცმა არ იცოდა, რა იყო სიკვდილი, რადგან სამოთხეში ის არ არსებობდა და ის ჭვრეტდა ღმერთს. ეს ჩანს ბიბლიის პირველ თავებში. უარყოფითი ძალები ადრე მოწყდა ღმერთს, ადამიანის შესაქმემდე. ანგელოზთა და მთავარანგელოზთა სამყაროს მოწყდა უარყოფითი ძალების მთელი ნაწილი და კერძოდ, ის ბოროტი არსება, რომელიც განსაზღვრულია, როგორც ეშმაკი, ლუციფერი, სატანა. ის დაუპირისპირდა ღმერთს, ადამიანის შესაქმის შემდეგ დაუკავშირდა ადამიანს, ადამიანიც მოსწყვიტა ღვთაებრივ სამყაროს და ღვთის უშუალო ჭვრეტას. აი, ეს არის მოცემული ბიბლიაში, რა თქმა უნდა, სიმბოლურად, იგავურად, ალეგორიულად, თორემ იქ არავითარი ხე არ იყო ფიზიკური გაგებით და არც შეიძლება ყოფილიყო. ბოროტმა ძალამ გადაწყვიტა კაცობრიობის დაღუპვა; როგორც თვითონ გახდა ბოროტების საწყისი და სათავე, ასევე მან მოისურვა კაცობრიობის თავის სამსახურში ჩაყენება. დაჰპირდა კაცობრიობას, რომ “შენ იქნები შემმეცნებელი ბოროტისა და კეთილისა, ამიტომ მოწყვიტე ნაყოფი აი, ამ ბოროტისა და სიკეთის გარჩევის ხისგან, ცნობადის ხისგან”. იქ იყო ორი ხე, ცხოვრების ხე და ცნობადის ხე. ცხოვრების ხეს ფლობდა ადამი ე.ი. ფლობდა ღმერთის ჭვრეტის უნარს, მაგრამ მას არ ჰქონდა გარჩევის უნარი, მას ჰქონდა მხოლოდ ჭვრეტა ღვთისა და ნეტარება. გარჩევის უნარი – ეს იქნებოდა უკვე გონების მიღება, ინტელექტის მიღება, ინტელექტი იმჟამად კაცობრიობას არ ჰქონდა, ადამს არ ჰქონდა. ამიტომ ამ ბოროტმა ძალამ გადაწყვიტა ადამს შთააგონოს, რომ მას სჭირდება არა მარტო ღვთის ჭვრეტა, არამედ ბოროტისა და კეთილის გარჩევა, ინტელექტიც. “ამიტომ დამემორჩილე მე, დამექვემდებარე მე და შენ იქნები, როგორც ღმერთი შემმეცნებელი კეთილისა და ბოროტისა” ე.ი. ამით აცდუნა. ფაქტიურად, ეშმაკის მიერ ადამიანის შეცდენა გამოიხატა იმაში, რომ მან მისცა მას ინტელექტი, ამქვეყნიური ინტელექტი, ლოგიკა და ყველაფერი ის, რაც ღმერთს აშორებს ადამიანს.

მანამდე კაცობრიობას არ ჰქონდა ინტელექტი, გარჩევის უნარი. ის იყო პირდაპირ ღვთისმჭვრეტელი. შეიძლება იქვას, მაშინ კაცობრიობა იყო სულიერი ბავშვობის მდგომარეობაში და მას არ სჭირდებოდა გარჩევა, რადგან ყოველგვარი გააზრების გარეშე ჭვრეტდა ღმერთს. უარყოფითი ძალების, ლუციფერული ძალების ზეგავლენით ადამიანი დაექვემდებარა მეორე გზას, შემეცნების გზას. როგორც კი ადამიანმა მიიღო ეშმაკის მიერ შემოთავაზებული შემეცნება, მაშინვე დაკარგა ღმერთი, მოსწყდა ღმერთს და ჩამოქვეითდა უფრო დაბალ, მატერიალურ ყოფიერებაში. აი, ეს არის სიმბოლურად გამოძევება სამოთხიდან.

ღმერთმა რომ ჰკითხა ადამს, ვინ მოსწყვიტა ნაყოფი ამ ცნობადის ხიდანო, ადამს შერცხვა და დაიმალა. ეს არის პირველი სირცხვილი. მანამდე ადამს არ ჰქონდა სირცხვილიც. არც ევას არ ჰქონდა სირცხვილი იმიტომ, რომ ესენი იყვნენ სულიერი ბავშვობის მდგომარეობაში. ბავშვსაც ხომ არა აქვს სირცხვილი? სირცხვილი იბადება მაშინ, როდესაც ადამიანი ასაკში შედის. სიმბოლურია ესეც. ე.ი. კაცობრიობა იყო ისეთ ასაკში, ადამიანი იყო ისეთ ასაკში, როდესაც ის ბავშვივით უმანკო, ბავშვივით უშუალო, ბავშვივით კეთილი, ბავშვივით ღვთაებრივი იყო, ის ჭვრეტდა ღმერთს, მან არ იცოდა რა არის სიკვდილი. მას შემდეგ, რაც ბოროტი გველის გავლენით მოწყვიტა ნაყოფი ცნობადის ხიდან, ისწავლა გარჩევა ბოროტისა და კეთილისა, მან უკვე სირცხვილის გრძნობაც გაიგო, თურმე სირცხვილი არის ისეთი ყოფა, რომელშიც ის არის. გარდა ამისა, როდესაც გაიგო, რომ მან დაარღვია ღვთის მცნება, შერცხვა, შეეშინდა და დაიმალა, მაგრამ სად დაემალებოდა ღმერთს?! ღმერთმა უთხრა, რომ “ამიერიდან შენ გაძევებული იქნები სამოთხიდან” და ფაქტობრივად მან ის სამყარო, სადაც ღმერთმა ის თავდაპირველად დაადგინა, დაკარგა…